Đến với bài viết này, bạn sẽ được đắm mình vào câu chuyện lý thú về cà phê Việt Nam – từ quá trình lịch sử hình thành và phát triển, cách chế biến độc đáo, hương vị đặc trung cho đến văn hóa uống cafe tại Việt Nam. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng sẽ giới thiệu một số loại cà phê đặc biệt nổi tiếng của Việt Nam.

Hãy cùng Voido Coffee Roaster khám phá hành trình phi thường của cà phê, từ những hạt cà phê xanh trên cây cho đến những tách cà phê thơm ngon, đậm đà. Bắt đầu nào!

1. Lịch sử của cà phê Việt Nam

Khi nói về cà phê, không thể không nhắc đến một quá trình lịch sử hình thành và phát triển độc đáo. Cafe đã được biết đến ở Việt Nam vào thế kỷ 19, khi người Pháp mang cây cà phê Arabica từ Yemen đến Đông Dương để trồng thử.

Ngay từ khi mới đặt chân đến Việt Nam, cây cà phê đã thích nghi rất tốt với điều kiện khí hậu và đất đai, đặc biệt là ở vùng Tây Nguyên. Kể từ đó, ngành cà phê Việt Nam bắt đầu có những bước phát triển đáng kể.

Sự thay đổi lớn nhất trong ngành cà phê xảy ra vào cuối thập kỷ 1980. Đó là khi chính phủ Việt Nam thực hiện chính sách “Đổi mới”, tập trung vào việc phát triển nông nghiệp xuất khẩu. Cùng với sự hỗ trợ từ chính phủ và công nghệ mới trong canh tác cà phê, sản lượng cafe của Việt Nam tăng vọt, từ 6.000 tấn vào năm 1986 lên đến 2 triệu tấn vào năm 2016.

Ngày nay, Việt Nam đã trở thành quốc gia xuất khẩu cà phê lớn thứ hai trên thế giới, chỉ sau Brazil. Cafe Robusta, với hương vị đặc trưng, đậm đà và ngọt ngào, chiếm phần lớn sản lượng trong thị trường cà phê Việt Nam.

Qua một chặng đường dài, từ những hạt cà phê nhỏ bé ban đầu cho đến ngày hôm nay, cà phê đã trở thành một phần không thể thiếu của nền kinh tế và văn hóa Việt Nam.

2. Cách chế biến và hương vị đặc trưng của cà phê

2.1 Quy trình chế biến cà phê

Quy trình chế biến cà phê ở Việt Nam có nhiều công đoạn, bắt đầu từ việc trồng cây. Cây cà phê thích hợp với khí hậu ấm áp và đất đai màu mỡ ở vùng Tây Nguyên. Sau khi cây cà phê trưởng thành (thường sau 2-3 năm), hạt cà phê sẽ được thu hoạch, thường vào mùa mưa từ tháng 10 đến tháng 12.

Sau khi thu hoạch, hạt cà phê được lựa chọn cẩn thận để chỉ giữ lại những quả chín mọng. Hạt cà phê sau đó sẽ được xử lý bằng phương pháp khô hoặc ướt để tách bỏ lớp vỏ ngoài, để lại hạt cà phê xanh. Hạt cà phê tiếp tục được phơi khô dưới ánh nắng mặt trời cho đến khi độ ẩm trong hạt giảm xuống dưới 12%.

Hạt cà phê sau đó được rang lên. Quá trình rang là một yếu tố quan trọng quyết định hương vị của cà phê. Cà phê thường được rang ở nhiệt độ cao và trong thời gian dài, tạo ra hạt cà phê màu nâu đậm với vị đắng đặc trưng.

2.2 Cách pha chế và thưởng thức cafe theo phong cách Việt Nam

Cách pha chế cà phê ở Việt Nam cũng rất độc đáo. Người Việt thường sử dụng bình pha lọc (hay còn gọi là phin) để pha cà phê. Hạt cà phê được xay nhuyễn, sau đó đặt vào phin, rồi từ từ rót nước sôi vào. Nước cà phê sẽ từ từ giọt xuống qua lớp cà phê xay và lọc của phin.

2.3 Hương vị và mùi vị đặc trưng của cà phê Việt Nam

Hương vị của cà phê rất đặc biệt, khác biệt so với các loại cà phê khác trên thế giới. Cafe Việt Nam có hương vị đậm đà, vị đắng và chua dịu. Đặc biệt, khi pha với sữa đặc có đường, cà phê tạo nên một hương vị ngọt ngào, béo ngậy và cực kỳ hấp dẫn, được biết đến với tên gọi “cà phê sữa đá”.

3. Văn hóa uống cà phê ở Việt Nam

Ở Việt Nam, uống cà phê không chỉ đơn giản là việc thưởng thức một tách cafe, mà còn là một phần của văn hóa và lối sống. Người Việt thích thưởng thức cà phê theo cách của riêng mình, từ việc chọn loại cà phê, cách pha chế, cho đến không gian thưởng thức.

Cà phê sữa đá – một sự kết hợp của cà phê đen đậm đặc và sữa đặc có đường – là loại cà phê được ưa chuộng nhất ở nước ta. Còn gì tuyệt vời hơn việc ngồi dưới bóng cây mát mẻ, nhâm nhi từng ngụm cà phê sữa đá ngọt lịm trong cái nắng gay gắt của mùa hè.

Quán cà phê ở Việt Nam có vai trò quan trọng trong cuộc sống xã hội. Đó không chỉ là nơi để thưởng thức cà phê, mà còn là nơi để gặp gỡ bạn bè, đối tác kinh doanh, hay chỉ đơn giản là tận hưởng khoảnh khắc yên bình sau một ngày làm việc căng thẳng. Từ những quán cà phê nhỏ, yên tĩnh trên những con hẻm, cho đến những quán cà phê lớn, hiện đại ở trung tâm thành phố, mỗi nơi đều mang lại những trải nghiệm khác nhau cho thực khách.

Dù bạn là người bản địa hay du khách, hãy dành ít thời gian để ngồi xuống tại một quán cà phê và thưởng thức tách cà phê theo phong cách Việt Nam. Đó sẽ là một trải nghiệm thú vị và khó quên.

4.Các loại cà phê đặc biệt

Việt Nam không chỉ nổi tiếng với cà phê Robusta mà còn có một số loại cà phê đặc biệt khác đáng để thử:

• Cafe Chồn: Cafe Chồn (hay còn gọi là cafe Weasel) là một loại cafe độc đáo và cao cấp nhất của Việt Nam. Loại cafe này được sản xuất từ hạt cà phê đã qua hệ tiêu hóa của con chồn trước khi được thu thập, rửa sạch, và rang lên. Quá trình này tạo ra hương vị độc đáo, với độ đắng nhẹ, vị chua dịu và hậu vị ngọt dài lâu.
• Cafe Sữa Đá: Đây có lẽ là loại cafe phổ biến nhất ở Việt Nam. Cafe đen đậm đặc được pha chế cùng sữa đặc có đường và đá, tạo ra hương vị ngọt ngào, béo ngậy mà vẫn giữ được vị đắng của cà phê.
• Cà Phê Trứng: Đây là một biến thể khá thú vị của cà phê ở Hà Nội. Trứng gà được đánh bông và trộn lẫn với cà phê nóng, tạo ra một loại thức uống có lớp kem trứng mịn màng ở trên và hương vị cà phê đắng dưới dạng nước.

• Cà Phê Mật Ong: Được chế biến từ hạt cà phê được ướp với mật ong và sau đó được rang lên. Cà phê này có hương vị ngọt ngào tự nhiên từ mật ong, tạo nên một hương vị khá thú vị.
• Cà Phê Cốt Dừa: Đây là loại cà phê được thưởng thức nhiều ở miền nam. Cốt dừa được thêm vào cà phê tạo nên hương vị ngọt ngào, béo béo từ dừa.

Mỗi loại cà phê trên đều mang một hương vị và trải nghiệm thú vị riêng, giúp bạn khám phá thêm về văn hóa cà phê đa dạng của Việt Nam.