Không phải ngẫu nhiên mà nhiều thương hiệu cà phê chất lượng cao, các nhà rang giỏi, và ngày càng nhiều người trẻ yêu nghề đã chọn Lâm Đồng làm nơi khởi nghiệp và cống hiến. Câu chuyện cà phê Lâm Đồng hôm nay không chỉ là về tôn vinh nông sản địa phương, mà còn là một nền văn hóa, một hệ sinh thái toàn diện và là một tầm vóc đủ lớn để đại diện cho ngành cà phê Việt Nam.

Sau sáp nhập, tỉnh Lâm Đồng mới không chỉ trở thành địa phương có diện tích và sản lượng cà phê lớn nhất Việt Nam, mà còn là vùng đất hiếm hoi hội tụ đủ yếu tố để phát triển cà phê một cách bền vững – cả về chiều rộng lẫn chiều sâu.

LÂM ĐỒNG MỚI - TRUNG TÂM CÀ PHÊ LỚN NHẤT CẢ NƯỚC SAU SÁP NHẬP

Với việc sáp nhập ba tỉnh: Lâm Đồng cũ, Đắk Nông và Bình Thuận, tỉnh Lâm Đồng mới có tổng diện tích trồng cà phê khoảng 320.000 ha, sản lượng ước tính đạt hơn 900.000 tấn/năm. Con số ấn tượng này vượt xa Đắk Lắk – vốn được xem là “thủ phủ cà phê” trong nhiều năm qua, chính thức đưa Lâm Đồng lên vị trí dẫn đầu toàn quốc.

Đáng chú ý, vùng trồng không chỉ trải rộng mà còn đa tầng độ cao. Từ những vùng thấp chuyên trồng Robusta truyền thống, đến các vùng trung du như Di Linh, Đắk R’lấp nổi tiếng với Robusta vùng cao, và đặc biệt là cao nguyên Cầu Đất – Langbiang – Hồ Tiên, nơi sản sinh ra những mùa vụ Arabica chất lượng cao có thể bước vào thị trường cà phê specialty. Sự kết hợp độc đáo này mang lại chiều sâu địa hình, thổ nhưỡng và tiểu khí hậu mà ít vùng cà phê nào ở Việt Nam có được.

ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN LÝ TƯỞNG - LỢI THẾ KHÔNG SAO CHÉP ĐƯỢC

Cà phê là loại cây trồng khó tính, đòi hỏi biên độ nhiệt lớn, mưa đúng lúc, nắng đủ ngày, đất tơi xốp và cao độ phù hợp. Quan trọng hơn cả, cây cà phê cần thời gian để lớn chậm, tích tụ hương vị và giữ được hậu vị.

Vùng Lâm Đồng mới hội tụ đầy đủ những điều kiện ấy. Từ những vùng cao nguyên trên 1.500m (Cầu Đất, Langbiang) với khí hậu quanh năm mát mẻ, sương xuống đều; cho đến vùng trung du 900 – 1.100m (Di Linh, Lâm Hà, Đắk G’long…), nơi Cà phê Robusta có thể lên men tự nhiên, cho hậu vị ngọt, không đắng gắt.

Không nơi nào ở Việt Nam có sự đa dạng sinh học, địa hình và tiểu vùng khí hậu rõ rệt như vậy. Điều kiện này tạo cơ hội cho mỗi giống cà phê tìm được môi trường lý tưởng để phát huy tối đa tiềm năng hương vị của mình.

SỰ ĐA DẠNG GIỐNG CÂY TRỒNG VÀ KHẢ NĂNG ĐÁP ỨNG XU HƯỚNG TIÊU DÙNG MỚI

Người uống cà phê hiện đại không chỉ quan tâm đến yếu tố rang mộc, nguyên chất, tốt cho sức khỏe mà còn chú trọng trải nghiệm về độ sạch, hậu vị, và chiều sâu hương vị, thay vì chỉ tập trung vào độ đậm, sánh hay vị đắng rõ. Các gu như "mạnh – đậm – sánh" đang dần nhường chỗ cho xu hướng: ngọt hậu – thơm trái cây – dễ uống dài, ít gắt.

Lâm Đồng mới là vùng duy nhất có khả năng đáp ứng đa dạng các gu uống này, nhờ vào sự phong phú về giống cây, độ cao và kỹ thuật sơ chế:

• Arabica (Typica, Bourbon, Catuai…): Được trồng ở độ cao trên 1.300m, mang lại hương trái cây, mật ong, hoa cỏ – rất phù hợp với thị hiếu specialty và các phương pháp pha thủ công.

• Robusta vùng cao: Sơ chế bằng phương pháp honey, natural hoặc lên men tự nhiên, cho ra hương thơm rõ, hậu ngọt, sạch vị – mở ra cơ hội cho phân khúc fine Robusta.

• Robusta vùng thấp hơn: Với lợi thế sản lượng lớn, vị đậm mạnh – phù hợp với thị trường phổ thông, cà phê phin truyền thống và phân khúc giá hợp lý.

Nhờ vậy, các nhà rang, nhà pha chế tại Lâm Đồng có thể linh hoạt tạo nên nhiều dòng sản phẩm đa dạng: từ cà phê phin đậm vị truyền thống, espresso blend cân bằng, đến Pour Over sáng hương hoặc Cold Brew nhẹ nhàng – phục vụ cả thị trường đại trà lẫn gu thưởng thức tinh tế đang ngày càng mở rộng.

CON NGƯỜI LÀM NGHỀ TỬ TẾ - Nền văn hoá sản xuất bền vững đnag hình thành

Vùng Lâm Đồng mới quy tụ nhiều lực lượng tham gia vào chuỗi giá trị cà phê: nông hộ, cộng đồng bản địa, nhà rang, hợp tác xã, doanh nghiệp và tổ chức nghiên cứu. Chính họ đã góp phần đưa các tiến bộ về giống, sơ chế, thử nếm và cải tiến kỹ thuật vào thực tế sản xuất.

Tại những vùng nguyên liệu của Cà Phê Voi Đỏ ở Langbiang, Hồ Tiên,… người K’ho vẫn giữ tập quán trồng và ủ cà phê dựa trên kinh nghiệm tự nhiên. Ở Di Linh, Bảo Lộc, Lâm Hà…, nhiều cơ sở sơ chế cà phê chất lượng cao đã được xây dựng và vận hành chuyên nghiệp. Đồng thời, các doanh nghiệp trẻ đang tích cực thử nghiệm các phương pháp canh tác, sơ chế, cải tiến giống, tối ưu khâu sau thu hoạch.

Sự kết hợp giữa truyền thống và tri thức mới đang hình thành một nền văn hóa sản xuất cà phê vừa bản địa, vừa hiện đại – nơi mỗi người làm nghề đều hiểu rõ giá trị của hạt cà phê mà mình tạo ra.

Sự kết hợp giữa truyền thống và tri thức mới đang hình thành một nền văn hóa sản xuất cà phê vừa bản địa, vừa hiện đại – nơi mỗi người làm nghề đều hiểu rõ giá trị hạt cà phê mà mình tạo ra.

HỆ SINH THÁI NGÀNH HOÀN CHỈNH - Từ vùng nguyên liệu đến nền công nghiệp cà phê tại chỗ

Tại Lâm Đồng, ngay trong vùng trồng, hạt cà phê được sơ chế, rang xay, đóng gói, phân phối và thưởng thức – tạo nên một chu trình sản xuất – tiêu dùng khép kín.

Sự hiện diện đồng thời của:

• Vùng nguyên liệu đa dạng

• Các cơ sở sơ chế chất lượng cao

• Thương hiệu rang xay nội địa

• Quán cà phê theo phong cách hiện đại

• Người tiêu dùng bản địa và du lịch có gu

... đã hình thành một hệ sinh thái ngành cà phê hoàn chỉnh, nơi giá trị gia tăng được tạo ra nhiều hơn và phân bổ hiệu quả hơn ngay tại địa phương. Đây chính là nền tảng để Lâm Đồng phát triển không chỉ như một vùng nguyên liệu, mà như một trung tâm cà phê toàn diện – nơi cà phê được sống trọn vòng đời của nó.

LÂM ĐỒNG MỚI - Tầm vóc của một vùng cà phê quốc gia

Nếu ngành cà phê Việt Nam cần một vùng có thể bước ra quốc tế với tư cách một origin bền vững, thì Lâm Đồng mới là nơi xứng đáng đảm đương vai trò đó. Đây là vùng duy nhất hiện nay hội tụ đủ các yếu tố nền tảng:

• Sản lượng dẫn đầu, đảm bảo năng lực cung ứng ổn định và lâu dài.

• Đa dạng chủng giống, phù hợp với nhiều gu tiêu dùng và xu hướng cà phê mới.

• Con người làm nghề có chiều sâu, từ nông dân đến nhà rang, từ sơ chế đến thử nếm.

• Hạ tầng ngành nghề hoàn chỉnh, từ vùng nguyên liệu đến rang xay, tiêu dùng và trải nghiệm.

• Văn hóa cà phê đang hình thành rõ nét, gắn với đất, với nghề, với cộng đồng.

Sự kết hợp giữa quy mô, chất lượng và chiều sâu văn hóa nghề đã tạo nên một vùng cà phê có bản sắc rõ ràng, có khả năng phát triển bền vững – và đủ sức đại diện cho Việt Nam trong hành trình bước ra thế giới.

Với những người làm nghề như Voi Đỏ, Lâm Đồng không chỉ dẫn đầu về sản lượng – mà còn xứng đáng là vùng cà phê chất lượng bậc nhất Việt Nam.

Từ đất đai, khí hậu đến con người, mọi yếu tố nơi đây đều hội tụ để tạo nên một vùng cà phê đích thực, nơi không chỉ sản xuất cà phê mà còn định hình chuẩn mực về chất lượng và gu thưởng thức.

Chúng tôi tin chắc rằng: Lâm Đồng chính là trung tâm cà phê hàng đầu của Việt Nam – hôm nay và cả trong tương lai.

(Bài viết nhìn từ góc nhìn của Voi Đỏ, thương hiệu hơn 12 năm trong ngành rang xay phân phối cà phê chất lượng cao tại Việt Nam)

Nguồn tham khảo:

https://baolamdong.vn/

https://tapchicongthuong.vn/

https://daklak.gov.vn/